Soạn bài Sự tích Hồ Gươm

Minh họa cho nhân vật: Lê Thận và sự việc kéo lưới 3 lần đều được một thanh sắt (lưỡi gươm thần).

- Các chi tiết kì ảo trong văn bản là:

+ Ba lần kéo lưới đều kéo được 1 lưỡi gươm

+ Trong túp lều tối thanh gươm sáng rực hai chữ: "Thuận Thiên"

+ Chuôi gươm nạm ngọc phát sáng trên ngọn cây đa

+ Đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in

+ Lưỡi gươm tự nhiên động đậy.

+ Rùa Vàng lên đòi gươm.

Nhờ có gươm thần, nghĩa khí của nghĩa quân dâng cao, giúp nghĩa quântung hoành khắp các trận địa, làm cho quân Minh bạt vía, uy thế… vang khắp nơi, xông xáo đi tìm giặc, có những kho lương thực mới chiếm được, mở đường cho họ đánh tràn ra mãi.

Phần 5 giải thích cho tên gọi Hồ Gươm hay Hồ Hoàn Kiếm.

- Theo em nhân vật nổi bật trong truyện là Đức Long Quân.

- Nhân vật này có đặc điểm là yêu nước, thương dân, đã cho mượn gươm thần để nhân dân ta chiến đấu vì chính nghĩa và đây còn là người yêu chuộng hòa bình, ngài muốn Lê Lợi dùng chính năng lực của mình để cai quản đất nước khi chiến tranh kết thúc, không phải dựa vào gươm thần.

- Chi tiết liên quan tới lịch sử:

+ Giặc Minh đô hộ nước ta.

+ Khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi đứng đầu vùng lên chiến thắng giặc Minh vang dội.

- Chi tiết hoang đường kì ảo:

+ Ba lần thả lưới đều vớt được duy nhất một lưỡi gươm có khắc chữ "thuận thiên".

+ Lưỡi gươm sáng rực một góc nhà.

+ Chuôi gươm nằm ở trên ngọn cây đa.

+ Đem tra gươm vào chuôi thì vừa như in

+ Lưỡi gươm tự nhiên động đậy.

+ Rùa Vàng lên đòi gươm.

Ý nghĩa của truyện Sự tích Hồ Gươm:

- Truyện Sự tích Hồ Gươm giải thích tên gọi của Hồ Gươm (Hoàn Kiếm)

- Dân gian muốn giải thích, ca ngợi tính chất chính nghĩa nghĩa, tính nhân dân của khởi nghĩa Lam Sơn.

- Truyện đề cao, suy tôn vai trò của Lê Lợi, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã được nhân dân hết lòng ủng hộ, có công đánh đuổi giặc, đem lại thái bình cho đất nước, nhân dân.

- Truyện thể hiện khát vọng của quần chúng nhân dân muốn được sống trong hoà bình, hạnh phúc.

2. Đọc hiểu

I. Tìm hiểu Tác phẩm trước khi soạn Sự tích Hồ Gươm 

1. Bố cục 

Gồm 2 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “không còn bóng một tên giặc nào trên đất nước”. Đức Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm thần để đánh giặc.

- Phần 2: Còn lại. Long Quân đòi gươm sau khi đánh bại giặc Minh.

2. Tóm tắt 

Thời giặc Minh đô hộ nước ta, Lê Lợi dựng cờ tụ nghĩa tại Lam Sơn nhưng ban đầu thế yếu, lực mỏng nên thường bị thua. Đức Long Quân quyết định cho nghĩa quân mượn thanh gươm thần để giết giặc.

Một người đánh cá tên là Lê Thận ba lần kéo lưới đều gặp một thanh sắt, nhìn kĩ hoá ra một lưỡi gươm. Sau đó ít lâu, Lê Lợi bị giặc đuổi, chạy vào rừng bắt được chuôi gươm nạm ngọc trên cây đa, đem tra vào lưỡi gươm ở nhà Lê Thận thì vừa như in, mới biết đó là gươm thần.

Từ khi có gươm thần, nghĩa quân đánh đâu thắng đấy, cuối cùng đánh tan quân xâm lược.

Sau khi thắng giặc, Lê Lợi đi thuyền dạo quanh hồ Tả Vọng; Long Quân sai Rùa Vàng lên đòi lại gươm thần. Từ đó, hồ Tả Vọng đổi tên thành  hồ Hoàn Kiếm.