Soạn bài Sự phát triển của từ vựng (tiếp theo)

Giải thích nghĩa của những từ ngữ mới:

Những mô hình có cấu tạo tương tự:

- Lâm tặc: kẻ phá/cướp các lâm sản trong rừng

- Tin tặc: kẻ phá hoại hệ thống tin học bằng cách xâm nhập vào các lỗ hổng

Qua đọc văn bản, ta có thể tìm được một số từ Hán Việt:

a) Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, bộ hành, xuân, tài tử, giai nhân.

b) Bạc mệnh, duyèn, phận, thần, linh, chứng giám, thiếp, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc (không kể tên riêng trong đoạn trích).

Từ ngữ tiếng Việt để chỉ những khái niệm:

a) Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong: Bệnh AIDS.

b) Nghiên cứu một cách có hệ thông những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng,..: Ma-két-ting.

AIDS (a) và Ma-két-ting (b) đều là 2 từ được nhân dân ta mượn từ tiếng nước ngoài. Sở dĩ có hiện tượng mượn từ ngữ này đó là vì có một số trạng thái, sự vật, sự việc vẫn chưa có từ vựng tiếng Việt nào để biểu diễn.

 

Hai mô hình có khả năng tạo ra những từ ngữ mới theo kiểu x + tặc ở trên:

“x + viên”: công viên, giáo viên, sinh viên, đoàn viên, đội viên, đảng viên,...

“x + học”: nông học, sinh vật học, đại học, tiểu học,...

Năm từ ngữ mới được dùng phổ biến gần đây và giải thích nghĩa:

- Công nghệ sinh học: lĩnh vực sử dụng sinh vật và các hệ thống sống để sản xuất ra sản phẩm

- Du học: chỉ việc di chuyển sang một đất nước khác để học tập

- Kỹ thuật: ngành úng dụng các thành tựu về khoa học kĩ thuật vào việc thiết kế, vận hành máy móc,...

- Nhà chọc trời: nhà có rất nhiều tầng cao như thể chọc thủng bầu trời

- Truyền thông: quá trình truyền, trao đổi và tương tác thông tin giữa 2 hoặc nhiều đơn vị với nhau
 

Dựa vào các kiến thức đã học thì:

- Các từ mượn tiếng Hán: mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.

- Các từ mượn của ngôn ngữ châu Âu: xà phòng, ô tô, ra-đi-ô, ô xi, cà phê, ca nô.

Những cách phát triển từ vựng:

Từ vựng cùa một ngôn ngữ luôn luôn thay đổi. Việc phát triển từ vựng phải đi liền với phát triển nghĩa và số lượng từ vựng. Có như vậy thì ngôn ngữ mới trở nên giàu đẹp và đa dạng.

Giải thích nghĩa của những từ ngữ mới:

- Kinh tế tri thức: nền kinh tế .phân phối và sản xuất ra các sản phẩm sử dụng lao động tri thức

- Đặc khu kinh tế: khu vực kinh tế được sử dụng để thu hút vốn đầu tư nước ngoài

- Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu trí tuệ một sáng chế, phát minh, sản phẩm,... nào đó được nhà nước công nhận và bảo hộ

Những mô hình có cấu tạo tương tự:

- Lâm tặc: kẻ phá/cướp rừng

- Tin tặc: kẻ phá hoại hệ thống tin học

Những từ Hán Việt trong hai đoạn trích:

a) Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, bộ hành, xuân, tài tử, giai nhân.

b) Bạc mệnh, duyèn, phận, thần, linh, chứng giám, thiếp, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc

Từ ngữ tiếng Việt để chỉ những khái niệm:

a) Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong: Bệnh AIDS.

b) Nghiên cứu một cách có hệ thông những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng,..: Ma-két-ting.

Hai mô hình có khả năng tạo ra những từ ngữ mới theo kiểu x + tặc ở trên:

“x + viên”: công viên, giáo viên, sinh viên, ...

“x + học”: nông học, sinh vật học,...

Năm từ ngữ mới được dùng phổ biến gần đây và giải thích nghĩa:

- Công nghệ sinh học: lĩnh vực sử dụng sinh vật và các hệ thống sống để sản xuất ra sản phẩm

- Du học: học ở nước ngoài

- Kỹ thuật: ngành ứng dụng khoa họcvào  thiết kế, vận hành máy móc,...

- Nhà chọc trời: nhà có rất nhiều tầng 

- Truyền thông: quá trình truyền, trao đổi và tương tác thông tin

- Các từ mượn tiếng Hán: mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.

- Các từ mượn của ngôn ngữ châu Âu: xà phòng, ô tô, ra-đi-ô, ô xi, cà phê, ca nô.

Những cách phát triển từ vựng:

Từ vựng cùa một ngôn ngữ luôn luôn thay đổi. Việc phát triển từ vựng phải đi liền với phát triển nghĩa và số lượng từ vựng. 

Giải thích nghĩa của những từ ngữ mới:

- Kinh tế tri thức: nền kinh tế trong đó hướng phát triển chủ yếu là dựa vào việc.phân phối và sản xuất ra các sản phẩm sử dụng lao động tri thức tức sử dụng chất xám để tạo ra sản phẩm, áp dụng nhiều công nghệ hiện đại

- Đặc khu kinh tế: khu vực kinh tế được sử dụng để thu hút vốn đầu tư nước ngoài với nhiều chính sách ưu đãi từ nhà nước nhằm kích thích sự phát triển

- Sở hữu trí tuệ: quyền sở hữu trí tuệ một sáng chế, phát minh, sản phẩm,... nào đó của tác giả được nhà nước công nhận và bảo hộ 

Những mô hình có cấu tạo tương tự:

- Lâm tặc: kẻ phá/cướp các lâm sản trong rừng một cách lén lút, thường đây là những hành vi vi phạm pháp luật, gây tổn hại đến hệ sinh thái

- Tin tặc: kẻ phá hoại hệ thống tin học bằng cách xâm nhập vào các lỗ hổng trong hệ thống và đánh cắp thông tin nội bộ

Sau khi đọc xong các đoạn trích thì ta có thể tìm thấy một số từ Hán Việt như sau:

a) Thanh minh, tiết, lễ, tảo mộ, hội, đạp thanh, yến anh, bộ hành, xuân, tài tử, giai nhân.

b) Bạc mệnh, duyèn, phận, thần, linh, chứng giám, thiếp, đoan trang, tiết, trinh bạch, ngọc

Từ ngữ tiếng Việt để chỉ những khái niệm:

a) Bệnh mất khả năng miễn dịch, gây tử vong: Bệnh AIDS.

b) Nghiên cứu một cách có hệ thông những điều kiện để tiêu thụ hàng hóa, chẳng hạn nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của khách hàng,..: Ma-két-ting.

AIDS (a) và Ma-két-ting (b) đều là 2 từ được nhân dân ta mượn từ tiếng nước ngoài. Sở dĩ có hiện tượng mượn từ ngữ này đó là vì có một số trạng thái, sự vật, sự việc vẫn chưa có từ vựng tiếng Việt nào để biểu diễn. Chính vì lẽ đó, người ta mượn các từ ngữ này từ tiếng nước ngoài để biểu diễn những sự vật chưa được gọi tên trong tiếng Việt để thuận tiện hơn trong giao tiếp.

Hai mô hình có khả năng tạo ra những từ ngữ mới theo kiểu x + tặc ở trên:

Từ mô hình trên, ta có thể suy ra rất nhiều các mo hình khác có cấu trúc tương tự. Ví dụ như:

“x + viên”: công viên, giáo viên, sinh viên, đoàn viên, đội viên, đảng viên,...

“x + học”: nông học, sinh vật học, đại học, tiểu học,...

Năm từ ngữ mới được dùng phổ biến gần đây và giải thích nghĩa:

- Công nghệ sinh học: lĩnh vực sử dụng sinh vật và các hệ thống sống để sản xuất ra sản phẩm phục vụ cho đời sống của con người, thường liên quan tới Y học

- Du học: chỉ việc di chuyển sang một đất nước khác để học tập, thương sẽ là du học sau đại học, du học lấy bằng Thạc sĩ,..

- Kỹ thuật: ngành ứng dụng các thành tựu về khoa học kĩ thuật vào việc thiết kế, vận hành máy móc,...

- Nhà chọc trời: nhà có rất nhiều tầng, được xây dựng kiên cố và thấy nhiều tại các thành phố lớn

- Truyền thông: quá trình truyền, trao đổi và tương tác thông tin giữa 2 hoặc nhiều đơn vị với nhau nhằm phổ cập kiến thức ddeenscho mọi người hoặc quảng bá sản phẩm, dự án nào đó

Dựa vào các kiến thức đã học thì:

- Các từ mượn tiếng Hán: mãng xà, biên phòng, tham ô, tô thuế, phê bình, phê phán, ca sĩ, nô lệ.

- Các từ mượn của ngôn ngữ châu Âu: xà phòng, ô tô, ra-đi-ô, ô xi, cà phê, ca nô.

Những cách phát triển từ vựng:

Từ vựng cùa một ngôn ngữ luôn luôn thay đổi. Việc phát triển từ vựng phải đi liền với phát triển nghĩa và số lượng từ vựng bằng cách không ngừng mở rộng từ ngữ có thể chọn lọc và vay mượn các từ từ nước ngoài. Có như vậy thì ngôn ngữ mới trở nên giàu đẹp và đa dạng.